Referent: mgr Ewa Matera
Moderator: dr Joanna Bocianowska
Termin: 18 października 2023 r. godz. 17:00-18:30
Link do spotkania: https://meet.jit.si/prawno-spoleczne-spot
Abstrakt: Podczas wystąpienia, opierając się główne na literaturze niemieckiej, postaram się odpowiedzieć na pytanie, w jaki sposób dokonuje się kształtowanie prawa przez sędziów. Sądy nie mogą ograniczać się tylko do wykładni przepisów ustawowych, ale muszą tworzyć prawo wbrew zasadzie trójpodziału władzy. Kwestia prawotwórstwa sądowego, w polskiej literaturze nie jest dyskutowana i rozstrzygnięta.
Podczas wystąpienia omówię dwa orzeczenia niemieckich sądów cywilnych, będących przykładami jawnego odejścia sędziów od obowiązującej ustawy i umożliwienie im wydania sprawiedliwego rozstrzygnięcia, tj. wyroku rewaloryzacyjnego wydanego przez Sąd Rzeszy (Raichgericht) w dniu 28 listopada 1923 r. i tzw. orzeczenia Soraya wydanego w dniu 14 lutego 1973 r. na skutek wniesienia skargi do Związkowego Trybunału Konstytucyjnego od prawotwórczych orzeczeń sądów instancyjnych (Sądu Krajowego w Mannheim i Wyższego Sądu Krajowego w Karlsruhe).
Omówię również sposoby kształtowania prawa przez sędziów z podziałem na toposy, czyli miejsca lub wyrażenia zawarte w uzasadnieniu orzeczenia sądowego, w których umieszone są argumenty prawne, umożliwiające orzecznicze kształtowanie prawa. Ponadto, omówię motywy stosowania przez sędziów toposów ukrytego dalszego kształtowania prawa.